میکرو سی‌تی چیست؟

میکرو سی‌تی یا میکرو توموگرافی کامپیوتری (micro-CT) یک روش تصویربرداری غیر مخرب برای تولید تصاویر سه بعدی (3D) از اجسام با استفاده از پرتوی ایکس است. اساس عملکرد این روش مشابه با سی‌تی بالینی است با اندک تفاوت‌هایی در هندسه و طراحی دستگاه که موجب بهتر شدن دقت تصویربرداری و رزولوشن نسبت به سی‌تی بالینی می‌شود و بنابراین مناسب برای بررسی ساختارهای بسیار ریز می‌باشد.

اسکنر میکرو سی‌تی از چند جزء اصلی تشکیل شده است: تیوب پرتوی ایکس با نقطه کانونی در ابعاد چند میکرون، فیلترها و کالیماتورهای دقیق، محل قرار گیری نمونه و آشکارسازهای با رزولوشن بالا. در این تکنیک، تصاویر دو بعدی در زوایای مختلف یا به اصطلاح پروجکشن‌ها از جسم تهیه و سپس با روش‌های پردازش ریاضی و کامپیوتری به تصاویر مقطعی (اسلایس‌ها) و در نهایت تصاویر سه بعدی تبدیل می‌شوند.

تصاویر دو بعدی می‌توانند در حالی که تیوب و آشکارساز ثابت هستند و جسم در حال چرخش است گرفته شوند و یا حالتی که تیوب پرتوی ایکس و آشکارساز به دور جسمی که در مرکز دوران این دو ثابت است دوران می‌کند. حالت اول مشابه با عملکرد دستگاه میکرو سی‌تی LOTUS-NDT مناسب برای تصویربرداری از نمونه‌های غیر زنده و حالت دوم مشابه عملکرد LOTUS-inVivo برای تصویربرداری از نمونه‌های زنده می‌باشد. در این روش تصاویر با ابعاد پیکسلی به کوچکی ۱ میکرومتر هم تولید می‌شود. تصاویر حاصل می‌توانند برای ساخت مدل سه بعدی از جسم و بسیاری از آنالیزها از جمله محاسبه‌ي تخلخل اجسام متخلخل، توزیع سایز حفرات، تفکیک مواد، تعیین مورفولوژی، بررسی خواص مکانیکی و ... به کار روند.

این تصویربرداری در حوزه‌ي وسیعی از علوم و صنایع کاربرد دارد؛  مطالعات پیش بالینی، آناتومی، حشره شناسی، زیست‌شناسی، دندانپزشکی، فارماکولوژی، مهندسی کشاورزی و صنایع غذایی، مهندسی نفت، مهندسی عمران، مهندسی مواد، مهندسی بافت، مهندسی شیمی، مهندسی الکترونیک، باستان شناسی، فسیل شناسی و ... از آن جمله هستند.