دیرینه شناسی علم مطالعهی آثار و بقایای موجوداتی است که در گذشتههای دور میزیستهاند؛ به عبارتی علم مطالعهی فسیلها است؛ اولین شرط ایجاد فسیل این است که حیوانات یا گیاهان توسط خاک یا عوامل دیگر محافظت شوند و با هوا تماس نداشته باشند، یعنی در خاک یا رسوبات محبوس شوند. بنابراین به علت محفوظ شدن در مواد سخت، فسیل یا در دسترس نیست، یا تنها بخشی از آن در دسترس است. برای مثال، روزنهها و حفرههای موجود در جمجمهی حیواناتی که فسیل شدهاند به درستی دیده نمیشود. اگر دانشمندان بخواهند فسیلها را به طور عمقی مورد بررسی قرار دهند، مجبورند آن را باز کنند و برای این کار ابتدا باید پوشش سخت اطراف آن را بشکنند. در صورت انجام این بررسیهای فیزیکی و مکانیکی ممکن است فسیل آسیب ببیند یا حتی به طور کامل از بین برود، به ویژه فسیلهای حیوانات خیلی کوچک و حشرات گیر افتاده در کهربا که اغلب کمیاب و عتیقه نیز هستند. علاوه بر این گاهی اوقات کهربا برای آزمونهای مبتنی بر نور خیلی کدر است و باید از روشهای دیگری برای بررسی این فسیلها استفاده شود.
روشهای تصویربرداری سه بعدی مانند توموگرافی کامپیوتری (CT) با استفاده از پرتوی ایکس، از ابزار مورد علاقهی دیرینه شناساناند. در روش توموگرافی کامپیوتری به عنوان یک روش غیر مخرب، تصاویر مقطعی از فسیلها بدون آسیب رساندن به آنها به دست میآیند. Micro-CT نه تنها تصاویر مقطعی دو بعدی، بلکه مدلهای سه بعدی با وضوح بالا را نیز ارائه میدهد.
گاهی حتی اگر از بین بردن فسیل مانعی نداشته باشد، با استفاده از میکرو سیتی میتوانیم فرایند برش زدن نمونه را حذف کنیم و روند سریعتری داشته باشیم. در بعضی موارد، ما فسیلهای جعلی داریم که میتوانیم با استفاده از دادههای میکرو سیتی تقلبی بودن آنها را تعیین کنیم.
دادههای دیجیتال میکرو سیتی به راحتی قابل اشتراک یا بایگانی است و در این صورت به اشتراک گذاری دادهها بین دانشمندان تسهیل میشود. با استفاده از مدلهای سه بعدی، بسیاری از دانشمندان میتوانند به نمونههایی که به راحتی در دسترس نیستند دسترسی پیدا کنند. آنها می توانند به طور غیر مخرب درون فسیل را مشاهده کنند، به طور مجازی آن را برش داده و به هر نقطه از آن دسترسی پیدا کنند و در آن نقطه بزرگنمایی انجام دهند. کمّیسازی را نیز میتوان به راحتی انجام داد. از دادههای دیجیتال میتوان برای اندازه گیری ابعاد، زاویهها، حجمها و سایر پارامترهای متریک استفاده کرد.
همانطور که مشاهده میکنید، میکرو سیتی می تواند در توسعه و گسترش علوم دیرینه شناسی بسیار مؤثر باشد و اکنون برای اولین بار در ایران، ما در شرکت بهین نگاره با استفاده از سیستم تصویربرداری LOTUS-NDT Micro-CT میتوانیم خدمات ارزندهای را به دیرینه شناسان ارائه دهیم.